Aan het begin van het schooljaar wordt op de meeste scholen volop aandacht besteed aan positieve groepsvorming. Docenten maken met hun leerlingen afspraken over sociale omgangsvormen. Wederzijdse verwachtingen worden duidelijk uitgesproken en vastgelegd. Het is een uitgelezen moment om met je leerlingen in gesprek te gaan over online omgangsvormen.
Waarom in gesprek over online omgangsvormen?
Voor de meeste leerlingen zijn sociale media een privéaangelegenheid. In hun ogen hebben leraren hier niets mee te maken. In principe hebben ze hierin gelijk. Totdat online gedoe de school binnenkomt en een negatieve invloed heeft op de sociale veiligheidsbeleving van de leerlingen. Dan heeft de school de morele en wettelijke plicht om in te grijpen.
Wisselwerking offline-online
In de praktijk blijkt dat er een duidelijke wisselwerking is tussen offline en online communicatie onder leerlingen. Offline meningsverschillen en ruzies die in de klas beginnen worden na schooltijd op online media uitgevochten en vice versa. Daarom is het belangrijk om niet alleen over gewenst gedrag op school te praten, maar ook met de leerlingen aan de slag te gaan met het onderwerp online omgangsvormen. Het geeft je bovendien inzicht in de online interesses van je leerlingen en hun belevingswereld. Door open het gesprek aan te gaan met de leerlingen, bepaal je samen de grenzen van online communicatie.
Gratis les over netiquette
Netiquette is een samenstelling van de woorden “(inter)net” en “etiquette”. Onderwijsadvies organisatie Kennisnet heeft een leuke en effectieve les ontwikkeld over Netiquette. Deze les is geschikt voor bovenbouw basisschool en onderbouw middelbare school.
De les WhatsHappy is een eenvoudig toepasbare methode om leerlingen te stimuleren sociale media op positieve wijze in te zetten. Tijdens de les komen begrippen zoals ethiek en online normen en waarden aan bod. Leerlingen maken onderling 10 tot 12 afspraken over hoe ze wel en niet met elkaar omgaan op social media, fora en online games. Vervolgens leg je de afspraken vast in een poster. De poster is geschikt voor basisschool, minder voor het voortgezet onderwijs. Middelbare scholen kunnen de poster Respect: zo doen we dat online gebruiken. Ook kunnen leerlingen zelf een poster ontwikkelen of de afspraken verwerken op een andere creatieve manier, zoals bijvoorbeeld een meme. De meme kan bijvoorbeeld ook via het Instagram account van de school gedeeld worden.
Download hier de poster “Respect: zo doen we dat online”
Wil je liever maximaal 5 afspraken maken met je groep of klas, download dan de poster “Respect: zo doen we dat online”:
Voortgezet Onderwijs
Basisonderwijs
Blijf monitoren
Informeer van tijd tot tijd wat er online afspeelt onder de leerlingen. Vraag of de afspraken die gemaakt zijn ook nagekomen worden en of ze nog steeds voldoen. Zeker na een langere vakantie periode, is het goed om weer even stil te staan bij de afspraken die ze eerder gemaakt hebben. Zo merken leerlingen dat je betrokken bent en dat je belang hecht aan positieve online communicatie. Bovendien verlaag je de drempel voor leerlingen om je in vertrouwen te nemen, als zaken uit de hand dreigen te lopen.
SocialmediaIMPACT is gespecialiseerd in mediawijsheid en verzorgt teamtrainingen, ouderavonden en gastlessen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het MBO.
