“Het minste wat we kunnen doen is: niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen. Niet apart zetten. Niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is.”
Koning Willem-Alexander sprak deze rake woorden tijdens de Nationale Dodenherdenking 2020. Ze verwijzen naar het oorlogsverleden van Nederland, de gruwelijkheden die onze voorouders hebben meegemaakt en de afwegingen die ze hierbij maakten.
De toespraak gaat ook over het heden. Over oorlogen, dictaturen, mensenrechtenschendingen en vluchtelingenstromen. Over intolerantie en polarisatie die via sociale media onze huiskamers binnenkomen. Ontwikkelingen die nooit de norm zouden moeten worden.
Online pesten en groepsgedrag
Ik zie in de woorden van de koning ook een duidelijke overeenkomst met het vertoonde groepsgedrag bij (online) pesten: wegkijken, goedpraten, negeren, uitsluiten en victim blamen. We komen dit tegen op scholen in het PO en VO, de naschoolse opvang, de sportclub en op sociale media. De groep bepaalt de norm, ook in pestsituaties. Door weg te kijken en pestgedrag goed te praten houdt de groep het pesten in stand. Gestuurd door angst en onvermogen is de groep in staat om ‘normaal’ te maken wat niet normaal is.
Vrijheid en verantwoordelijkheid
Het citaat biedt scholen en ouders een opening om in gesprek te gaan over het dagelijkse online leven van kinderen en jongeren. Wat delen ze met elkaar, wat vinden ze normaal en wat niet? Wat merken ze aan intolerantie en polarisatie? En hoe ziet dat er precies uit? Waar trekken zij de grens en hoe weerstaan ze (negatieve) groepsdruk?
De quote “niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is“ zal niet misstaan in het voorwoord van een anti-pest protocol van een school. Het gaat in de kern om het nemen van verantwoordelijkheid voor elkaar, op positieve wijze. Vrijheid en verantwoordelijkheid gaan hand in hand. Intolerantie en pestgedrag horen daar niet bij.
Meer lezen?
Wil je meer weten over online pesten en groepsgedrag, lees de blogs Memes als satire en Digitale stickers: waar eindigt de grens?
SocialmediaIMPACT is gespecialiseerd in mediawijsheid, social media en aanpak cyberpesten en verzorgt teamtrainingen, ouderavonden en gastlessen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het MBO.
