Sextortion via een nep modellenbureau

Tijdens een ouderavond over social media sprak een moeder mij aan. Zij vertelde dat haar tienerdochter slachtoffer was geworden van sextortion. Haar dochter (16) was in de veronderstelling dat ze via Instagram en Whatsapp benaderd werd door een gerenommeerd modellenbureau uit Amsterdam. Ze had het bureau gecheckt op KvK inschrijving, website en naam. Alles leek te kloppen. Voldoende overtuigd dat het in orde was, had haar dochter het modellenbureau een aantal foto’s toegestuurd, waarop zij afgebeeld was in lingerie.

Diezelfde avond begon haar dochter te twijfelen en liet ze haar moeder de chats zien. De moeder vertrouwde het niet en belde de volgende ochtend het modellenbureau. Ze kreeg te horen dat haar dochter niet de enige was die onder valse voorwendselen was benaderd. Er bleek een nep-recruiter actief te zijn, die de naam van het bureau misbruikte. Het modellenbureau had al aangifte gedaan bij de politie en adviseerde de moeder dit ook te doen. Kort daarna is de dader opgepakt. Het bleek een jongen van 16 jaar te zijn.

Wat is sextortion?

Een slachtoffer van sextortion wordt afgeperst met seksueel getinte foto’s of filmmateriaal. Soms is het materiaal gestolen, soms wordt het – onder aanmoediging of lichte druk – vrijwillig afgestaan. De afperser dreigt vervolgens met het verspreiden van de foto’s of filmmateriaal. In ruil hiervoor wil de afperser nog meer blootfoto’s of geld. De foto’s worden bijvoorbeeld doorverkocht aan pornosites of gedeeld in besloten expose netwerken.

Sextortion: hoe gaat dat in z’n werk?

In deze situatie heeft een persoon zich voorgedaan als werknemer van een bekend modellenbureau. Het komt echter ook voor dat een persoon zich voordoet als bureau eigenaar, tussenpersoon of als professioneel fotograaf. De afperser benadert jongeren met de vraag of zij interesse hebben om betaald model te worden. Hij bouwt een vertrouwensrelatie met hen op en vraagt vervolgens om foto’s. In eerste instantie foto’s van het gezicht. Later worden foto’s van het hele lichaam gevraagd, het liefst in lingerie of naakt, zodat de lichaamsmaten goed opgemeten kunnen worden. Na ontvangst van de foto’s driegt de afperser met verspreiden van de afbeeldingen. Gevraagd wordt om meer naakt- of lingeriebeelden of geld.

Chantage met naakfoto’s

In de SBS uitzending Chantage met naaktfoto’s – van Undercover in Nederland gaan de programmamakers op zoek naar een dader die zich voordoet als medewerker van een nep modellenbureau. In deze uitzending wordt duidelijk wat de enorme impact is voor de meisjes die op zo’n geraffineerde manier verleid zijn om blootfoto’s te maken en te delen. De angst, de teleurstelling, het schuldgevoel en de woede die daarop volgen. Vele emoties die deze tienermeisjes in stilte dragen. Misleid en verraden, terwijl het zo veelbelovend leek.

Sextortion: waar moet je op letten? Zeven tips:

1. Stuur geen naakt of lingerie foto naar iemand die je nooit hebt ontmoet

Professionele modellenbureaus en fotografen vragen nooit om naakt- of lingeriefoto’s via social media, Whatsapp, mail of telefoon. Contact met minderjarigen verloopt hoofdzakelijk via de ouders. Krijg je de vraag om naakt- of lingeriefoto’s te sturen, dan kun je ervan uitgaan dat dit niet veel goeds belooft.

2. Ga op onderzoek uit

Word je benaderd door een modellenbureau met de vraag of je interesse hebt om betaald model te worden, ga dan eerst op onderzoek uit.

• Check de website. Heeft het modellenbureau een website en staat de naam van jouw contactpersoon erop?
• Check het telefoonnummer op de site. Staat die ook op andere sites vermeld onder de naam van het modellenbureau?
• Check het KvK nummer en de handelsnaam op kvk.nl/handelsregister
• Type in Google de naam van het modellenbureau in, in combinatie met klacht of aangifte.
• Bel het telefoonnummer dat op de website van het modellenbureau staat en vraag na of jouw informatie klopt.

Word je bevestigd dat de contactpersoon onbetrouwbaar is. Meld dit bij je ouders/opvoeders of neem contact op met Meldknop.nl

3. Bij twijfel, niet handelen

Heb je enigszins twijfels, stuur dan geen foto’s. Laat je niet onder druk zetten. De persoon die je mogelijk wil misleiden kan zeer overtuigend zijn en spreekt over deadlines en geweldige kansen die je anders misloopt als je de foto niet opstuurt. Vraag om advies aan je ouders of vrienden. Of neem contact op met Helpwanted

4. Laat onbekende volgers niet toe

Als je een volgverzoek krijgt, accepteer dan alleen als je die persoon in real life hebt ontmoet. Zo houd je mensen met dubieuze bedoelingen op een afstand en voorkom je gelijk dat internetbots je niet kunnen volgen. Mocht je toch met iemand willen linken die je niet in het echt ontmoet hebt, doorloop dan de volgende stappen.

5. Zet je instellingen op privé

Deel geen privé informatie via social media met mensen die je niet in het echt ontmoet hebt en waarvan je niet zeker weet of je die kunt vertrouwen. Zorg dat je je instellingen op privé zet. En denk altijd goed na wat je post. Bedenk dat online privacy nooit gegarandeerde privacy is. Ook vrienden kunnen ongevraagd privé foto’s delen.

6. Gaat het toch mis? Vraag om hulp!

Gaat het toch mis? Handel snel. Neem je ouders/opvoeders in vertrouwen. Hoe moeilijk het ook is. Je hoeft nooit zo’n groot geheim voor jezelf te houden. Je ouders/opvoeders kunnen je helpen. Is dat nog een stap te ver? Vertel het aan een volwassen persoon, bijvoorbeeld je mentor of vertrouwenspersoon op school. Of neem contact op met een hulporganisatie. Het belangrijkste is: hou het niet voor jezelf.

7. Hulporganisaties

Helpwanted – is een site voor kinderen, jongeren en opvoeders die informatie willen hebben over of melding willen doen van seksueel misbruik via internet.

Meldknop.nl– informatie over en hulp bij internetproblemen.

Vraaghetdepolitie – deze site van de Politie geeft antwoord op jouw vragen over veiligheid.

SocialmediaIMPACT is gespecialiseerd in mediawijsheid en verzorgt teamtrainingen, ouderavonden en gastlessen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het MBO.