Tijdens een training vertelde een docent mij dat zij haar zoon (15) had gevraagd of hij de privacy-instellingen van zijn apps goed bekeken had. “Doe niet zo moeilijk,” had hij geantwoord. “Privacy op internet bestaat niet.” Hij had hier wel een punt. Want privacy op internet is nooit gegarandeerd. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je dan helemaal geen inspanningen meer hoeft te doen om je privacy op internet te beschermen. Het beschermen van je online privacy begint met bewust te worden van je digitale voetafdruk.

Wat is een digitale voetafdruk?

Een digitale voetafdruk verwijst naar alle sporen die je achterlaat op internet en digitale devices. Dit kan informatie zijn die je zelf online deelt op sociale netwerken. Zoals foto’s, video’s, comments, berichten en likes. Het kan ook informatie zijn die anderen over jou verzamelen, online plaatsen of verspreiden, zoals organisaties of bekenden/onbekenden.

• Organisaties verzamelen data over jou door middel van apps, websites en digitale apparaten die je gebruikt. Door hun voorwaarden te accepteren, mogen ze hierover beschikken. Ze gebruiken die data om hun diensten te verbeteren en gericht advertenties te plaatsen. Ook verkopen sommige organisaties data aan derden. Je hebt niet veel zicht op wat deze organisaties met jouw gegevens doen, tenzij je hierover informatie bij hen opvraagt.
• Bekenden en onbekenden delen informatie over jou op internet. Bekenden kun je aanspreken op een post waarin jij voorkomt. Je hebt invloed. Maar er zijn ook mensen, bekend en onbekend, op wie je geen invloed hebt. Denk aan bekenden die onnadenkend een post over jou plaatsen, die verder gedeeld wordt binnen sociale netwerken, zoals de dochter van Gwyneth Paltrow overkwam. Of foto’s waar je op voorkomt, die door anderen bewerkt zijn met als doel je voor schut te zetten. Zodra je materiaal online deelt, geef je de regie uit handen. Je hebt geen invloed op wat anderen ermee doen.

Jouw digitale voetafdruk wordt dus niet alleen door jou, maar ook door anderen bepaald. In wezen ben je afhankelijk van wat anderen aan informatie over jou verzamelen, opslaan, doorverkopen en delen. Dat kan een ongemakkelijk gevoel geven. Het gaat immers over jouw persoonsgegevens die op het web rondzwerven, waar je vanaf het moment van plaatsen geen controle meer op hebt. Wat is dan het alternatief als volledig offline gaan geen optie voor je is?

Waar kun je op letten?

Je kunt in ieder geval beginnen om bewuster bezig te zijn met je privacy en de digitale voetafdruk die je achterlaat in de online wereld. Waar kun je op letten?

• Lees goed de privacy voorwaarden van apps voordat je ze downloadt. In de online stores staat altijd een link naar de Terms & Agreements van de app. Hierin vind je meer informatie over hoe de verkopende organisatie omgaat met jouw gegevens. Check of je het acceptabel vindt welke gegevens een app over je verzamelt en wat de organisatie met jouw gegevens gaat doen.
• Relatief veel apps en games vragen toegang tot andere apps op je devices, terwijl dat vaak niet nodig is. Waarom wil een game toegang tot jouw locatie als je die niet eens nodig hebt om de game te kunnen spelen? Zorg dat je de instellingen per app goed naloopt en onnodige toegang tot andere apps blokkeert, voor zover dat mogelijk is.
• Zorg voor een goede beveiliging van je telefoon en de cloud waar de foto’s in bewaard worden. Creëer een goed wachtwoord en activeer tweestapsverificatie.
• Deel alleen privéfoto’s in afgeschermde groepen of 1:1 met een familielid. Realiseer je dat zodra je een foto online plaatst, je de regie hierover kwijt bent. Anderen kunnen ermee doen wat ze willen.
• Maak duidelijke afspraken met familieleden wat ze doen met foto’s die ze van jou en je gezin maken. Wil je niet dat deze op sociale media gedeeld worden, wees hier dan duidelijk over. Maak eventueel een offline fotoboekje voor trotse opa’s en oma’s. Dan kunnen ze die laten zien in hun besloten vriendenkring.
• Deelt iemand een foto van jou of jouw gezin online en wil je dat niet? Vraag diegene om de foto zo snel mogelijk te verwijderen. Ook een werkgever hoort toestemming te vragen als hij een foto van jou wil gebruiken voor online publicatie. Dit staat beschreven in de AVG.

Als je als ouder of docent bewust omgaat met je eigen digitale voetafdruk en je kind of leerlingen daarin meeneemt, dan maak je hen ook bewust van de keuzes die ze hebben ten aanzien van hun digitale voetafdruk.

Meer weten?

Lees wat de dochter van Gwyneth Paltrow deed toen haar moeder zonder haar toestemming een foto op Instagram plaatste

Meer informatie over Algemene Verordening Gegevensbescherming

Meer informatie over het veilig instellen van je wachtwoord en het activeren van tweestapsverificatie

SocialmediaIMPACT is gespecialiseerd in mediawijsheid en verzorgt teamtrainingen, ouderavonden en gastlessen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het MBO.