Vandaag is de vierde week van de ‘intelligente lockdown’ van premier Rutte begonnen, naar aanleiding van de coronacrisis. Scholen hebben adequaat gereageerd op hun sluiting en bieden nu online onderwijs aan. Leerlingen schuiven op weekdagen achter het scherm voor hun dagelijkse lessen. De afgelopen weken laten echter ook zien dat online onderwijs leidt tot het uithalen van grappen, pesten en ander grensoverschrijdend gedrag. Het gaat dan bijvoorbeeld om het verstoren van lessen, het screenshotten van docenten, het bewerken van onflatteuze foto’s tot een digitale sticker of meme.
Online onderwijs en sociale veiligheid
Een school is verantwoordelijk voor de sociale veiligheid in de klas. Als leerlingen zien dat er gepest wordt – of een docent nu het mikpunt is of een klasgenoot – ervaren ze een gevoel van onveiligheid. Online is dat niet anders; de afgelopen weken laten dat zien. Het is dus belangrijk dat er opgetreden wordt tegen treiter- en pestgedrag tijdens de online lessen.
Scholen hebben afspraken met leerlingen en docenten gemaakt over het ongevraagd maken van foto’s, geluid- of filmopnamen in de klas. Dit is niet toegestaan. Voor de online lessen geldt hetzelfde. Het screenshotten van docenten tijdens een online les is in strijd met de AVG-wetgeving. Het is de verantwoordelijkheid van de school om daarop te handhaven.
Wat je als schoolleiding kunt doen
Deze nieuwe situatie vraagt dat bestaande afspraken bijgesteld worden om pesten tijdens de online les zoveel mogelijk te voorkomen. Wat kun je als schoolleiding doen?
- Breid het antipest- en social media protocol van de school uit met afspraken over gedrag tijdens online onderwijs
- Licht de ouders in: veel ouders zullen niet weten dat dit speelt. Wijs de ouders erop dat de ervaringen van de afgelopen tijd aanleiding hebben gegeven het antipest- en social media protocol uit te breiden voor online onderwijs. Vraag ouders hierover met hun kind in gesprek te gaan.
- Licht de leerlingen in: beperk de mentor- en coachgesprekken niet tot huiswerkgesprekken. Neem het thema online sociale veiligheid hierin op. Blijf met elkaar in gesprek.
Coachgesprekken over sociale veiligheid
Het onderwerp sociale veiligheid komt op de meeste scholen aan bod tijdens de mentorlessen. In het thuisonderwijs is hier minder ruimte voor. Daarom kiezen scholen ervoor om coachgesprekken te organiseren met de leerlingen. De ene mentor kiest voor een 1:1 gesprek, de andere in kleine groepjes. Beperk je tijdens deze gesprekken niet tot het huiswerk, maar neem het thema online sociale veiligheid hierin op. Kies voor open vragen stellen en geef een leerling de ruimte om te vertellen. Vraag door. Zeker bij de leerlingen waarvan je weet dat zij in het verleden (online) gepest zijn of minder goed in de groep lagen. Veel scholieren vinden zo’n telefoongesprekje of videochat met hun mentor een beetje ongemakkelijk. Ze zeggen het liefst zo weinig mogelijk. Stel die open vragen, want met ja- en nee-antwoorden word je weinig wijzer. Blijf met elkaar in gesprek.
Gratis poster “Afspraken maken tijdens de online les”
Voor docenten in het voortgezet onderwijs en MBO hebben we de gratis poster “Afspraken tijdens de online les” gemaakt. Deze kun je hier downloaden.
Meer weten?
Wil je meer weten over (online) onderwijs en sociale veiligheid, lees de blogs: Pesten tijdens de online les en Filmen in de klas, mag dat zomaar?
SocialmediaIMPACT is gespecialiseerd in mediawijsheid, social media en aanpak cyberpesten en verzorgt teamtrainingen, ouderavonden en gastlessen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het MBO.
De blog “Online onderwijs en sociale veiligheid” is tot stand gekomen in samenwerking met Marieke Keur Tekst & Advies
